مهر بررسی كرد؛
مرکز ملی فضای مجازی از قرارگاه سایبری تا انفعال در حکمرانی
مهندس وب: زمزمه تغییر مدیریت مرکز مرکز ملی فضای مجازی به عنوان بازوی نظارتی شورای عالی فضای مجازی این روزها در حالی شنیده می شود که فعالان حکمرانی فضای مجازی انتقادات زیادی به عملکرد این نهاد دارند.
به گزارش مهندس وب به نقل از مهر، حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اسفند سال ۱۳۹۰ ضمن دستور برای تشکیل شورای عالی فضای مجازی به ریاست رییس جمهور، اعضای حقوقی و حقیقی این شورا را تعیین کردند. رهبر انقلاب آثار چشم گیر شبکه جهانی اینترنت در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، لزوم برنامه ریزی و هماهنگی بمنظور صیانت از لطمه های ناشی از آن و بهره گیری حداکثری از فرصت ها در راستای ارائه خدمات گسترده و مفید به مردم را از دلیلهای اصلی ضرورت تشکیل شورای عالی فضای مجازی برشمردند و تاکید کردند: «این شورا وظیفه دارد مرکزی بنام مرکز ملّی فضای مجازی کشور بوجود آورد.» رهبری در حکمی اعلام نمودند شورای عالی فضای مجازی کشور با اختیارات کافی به ریاستِ رییس جمهور تشکیل می گردد و لازم است به کلیه مصوبات آن ترتیب آثار قانونی داده شود. ایشان همین طور تاکید کردند: شورا وظیفه دارد مرکزی به نام مرکز ملّی فضای مجازی کشور ایجاد نماید تا اشراف کامل و به روز نسبت به فضای مجازی در سطح داخلی و جهانی و تصمیم گیری نسبت به نحوه مواجهه فعال و خردمندانه کشور با این مساله از حیث سخت افزاری، نرم افزاری و محتوایی در قالب مصوّبات شورای عالی و نظارت بر اجرای دقیق تصمیمات در همه سطوح تحقق یابد. اهداف و سیاستهای مرکز ملی فضای مجازی؛ از مواجه فعال تا غنی سازی محتوا
شورای عالی فضای مجازی به استناد حکم مقام معظم رهبری در جلسه ششم مورخ ۱۳۹۱/۴/۳۱، اساسنامه مرکز ملی فضای مجازی را به تصویب رساند که بر طبق آن اهداف و سیاست های مرکز ملی فضای مجازی به شرح زیر است:
*مواجهه فعال و مبتکرانه با فضای مجازی در سطح ملی و جهانی و توسعه آن به میزان آمادگی قطعی نظام (از نظر فنی و محتوایی) جهت استفاده از فرصت ها و مقابله با تهدیدات آن
*به حداقل رساندن اتکای کشور به کشورهای دیگر در استفاده از فضای مجازی و توابع آن در عرصه های فنی
*جذاب سازی و غنی سازی محتوا و خدمات بومی جهت پاسخگویی حداکثری به نیازهای داخلی
*آموزش عمومی و فرهنگ سازی در راستای بالابردن سواد اینترنتی، هشیارسازی مردم در مورد مخاطرات فضای مجازی و انگیزه دادن به مردم برای مقابله با مخاطرات آن در زندگی فردی و اجتماعی
*مقدم داشتن محتوا نسبت به زیرساخت ها، قالب ها و خدمات اینترنتی و سرمایه گذاری بالا و مستمردر زمینه تولید وسیع و زاینده محتوای جذاب برمبنای اسلام ناب محمدی و گفتمان انقلاب اسلامی
*مشارکت حداکثری نیروها و تشکلهای مردمی متعهد در یک فضای رقابتی جهت بهره برداری بهینه ازفرصت ها
*حضور خلاقانه جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی در دو عرصه سخت افزاری و نرم افزاری خصوصاً در راستای ابداع خدمات نو، قوی و جذاب
*ساماندهی تبادل اطلاعات با شبکه جهانی
*فراهم آوردن شرایط لازم برای دستیابی فضای مجازی کشور به بالاترین سطح از امنیت و سلامت برای آحاد مردم، نظام و کلیه نقش آفرینان در فضای مجازی
*در نظر گرفتن شرایط جنگ فرهنگی و به تبع آن حاکم کردن روحیه جهادی و گسترش تعامل و هم افزایی بین کلیه دستگاهها و نیروهای مردمی در عالی ترین سطح از هماهنگی و انسجام
*ایجاد آمادگی لازم در عالی ترین سطح بمنظور صیانت از زیرساخت های حیاتی در مقابل حملات اینترنتی و دفاع مناسب در مقابل هرگونه حمله
*استفاده حداکثری از فضای مجازی بمنظور ارتباط و همکاری وسیع و هدفمند با ملت ها خصوصاً ملل مسلمان در راستای ترویج و تحقق گفتمان انقلاب اسلامی
*حضور قوی و هدفمند نظام در مجامع و سازمان های جهانی و ایجاد ائتلاف های قوی مرکب از ملت ها و دولت ها در راستای کاهش حاکمیت قدرت های بزرگ در عرصه اینترنت و بوجود آمدن بستر عادلانه و اخلاقی جهت استفاده از این ابزار توسط همه ملت ها و دولت ها و همین طور تامین حقوق ملت ایران در این حوزه
وظایف و اختیارت مرکز ملی فضای مجازی
*انجام وظایف دبیرخانه ای شورای عالی
*تحقق بخشیدن به اهداف و سیاست های مرکز و نظارت بر حسن اجرای آنها طبق مصوبات شورای عالی
*تحقق بخشیدن به اقدامات و پروژه های مندرج در پیوست حکم (بند ه) و نظارت بر حسن اجرای آنها در قالب مصوبات شورای عالی
*نظارت و ارزیابی در همه ابعاد فضای مجازی کشور در قالب طرح مصوب شورای عالی
*تقسیم کار ملی، هماهنگی و هم افزایی در فضای مجازی کشور در همه ابعاد، طبق مصوبات شورای عالی
*پایش و رصد نظام مند و مستمر فرصت ها و تهدیدهای فضای مجازی برای کشور
*برنامه ریزی برای حضور قوی و مستمر در مجامع جهانی در رابطه با فضای مجازی
*مدیریت تشخیص حملات سایبری به کشور و همین طور دفاع از زیرساخت های حیاتی در مقابل حملات سایبری
*انجام مستمر مطالعات راهبردی و آینده پژوهی در راستای مواجهه عالمانه و پیشتاز با تحولات فضای مجازی ایران و جهان
*تدوین نقشه جامع توسعه فاوا، برنامه های پنج ساله توسعه فضای مجازی و تعیین اولویت های علمی و فناوری فضای مجازی
*تسهیم و توزیع بودجه طرح های کلان یا فرادستگاهی مصوب شورای عالی بوسیله ابلاغ اعتبار یا سایر روش های مصوب شورای عالی یا قوانین کشور
*تحقق بخشیدن به مصوبات کمیسیون های تعریف شده در قالب مصوبات شورای عالی و نظارت بر حسن اجرای آنها
با مرور اهداف و وظایف تعیین شده برای مرکز ملی فضای مجازی که مقام معظم رهبری بر «فعال» بودن آن تاکید داشتند و بررسی عملکرد خصوصاً در بزنگاههای مهم کشور به روشنی پیدا است که اثربخشی اقدامات این نهاد بر حکمرانی سایبری کشور با ضعف های زیادی هم راه است.
آنچنان که در مورد اخیر و بعد از اقدامات پلتفرمهای زیرمجموعه «متا» در حوادث اخیر کشور، حضور مرکز ملی تنها در قالب نامه ای به متا خودنمایی کرد! نامه ای انتقادی به عملکرد این شرکت آمریکایی و درخواست برای ایجاد نمایندگی در ایران که نه فقط مؤثر نبود، بلکه کوچک ترین واکنش و پاسخی را نیز از طرف متا در بر نداشت.
همچنین در برهه های حساسی که برخی زیرساختهای کشور تحت حملات سایبری قرار گرفت از این مرکز جز انتشار اطلاعیه خروجی دیگری دیده نشد.
از سوی دیگر به باور خیلی از فعالان حکمرانی فضای مجازی، نظارت بر حسن اجرای مصوبات شورای عالی فضای مجازی توسط دستگاه های اجرائی نیز که جز وظایف ساختاری این مرکز است به درستی انجام نشده است.
حال این روزها که زمزمه تغییر مدیریت این مرکز به گوش می رسد، نقد و بررسی عملکرد این نهاد نیز بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و انتظارات برای اصلاح رویکرد آن قوت گرفته است.
مرکز ملی فضای مجازی از ابتدا تا کنون
یک مقام آگاه و فعال در زمینه حکمرانی فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار مهر در همین رابطه با اشاره به نحوه شکل گیری مرکز ملی فضای مجازی و نسبت آن با شورای عالی فضای مجازی اظهار داشت: کشور پیش از تشکیل شورای عالی فضای مجازی تجربه دو شورای عالی امنیت ملی و انقلاب فرهنگی را داشت. این دو شورا دبیرخانه دارند و کارکرد دبیرخانه ها هماهنگی جلسات و شفاف سازی دستور جلسات است. این ۲ شورا فاقد بخش تصمیم سازی و نظارت بر اجرای مصوبات بودند. به مصوبات شورای عالی امنیت ملی که جایگاهی در قانون اساسی دارد بیشتر ترتیب اثر داده می شود. شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبات خیلی خوبی دارد اما این مصوبات ضمانت اجرا ندارند وقتی بررسی می نماییم که علت چیست می بینیم ناظری بر حسن اجرای مصوبات وجود ندارد.
وی اضافه کرد: بدین جهت رهبری بخش نظارتی را در ایجاد شورای عالی فضای مجازی دیدند و بجای دبیرخانه یک مرکز ملی فضای مجازی به وجود آمد که کار دبیرخانه ای جزئی از کارش بود. اصل کار مرکز ملی که بارها خود حضرت آقا درباره ی آن فرمودند قرارگاه بودن مرکز است، یعنی این که مواردی را برای تصویب ببرد، تصمیم سازی کند و ابعاد مساله را بررسی کند. مثل کاری که مرکز پژوهش های مجلس مقرر است برای مجلس انجام دهد.
وی با اشاره به حکم مقام معظم رهبری درباره ی راه اندازی مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: ایشان در حکم اولشان نوشتند «نقطه کانونی برای تصمیم سازی». وظیفه بعدی که به مرکز ملی داده شده نظارت کلان بر اجرای مصوبات است. نظارت کلان نه نظارت همراه با اجرا. رهبری همین طور در حکم دوم در سال ۹۴ بحث مدیریت و راهبری را اضافه کردند غیر از نظارت کلان.
این کارشناس حوزه حکمرانی مجازی اضافه کرد: همین طور مرکز ملی باید میزان پیشرفت دستگاه های اجرائی درباره ی مصوبه شورا و اثرات آن مصوبه در جامعه را جمع آوری کند و اگر ضعفی در منابع و مقتضیات وجود دارد آماده و به شورا گزارش کند.
مرکز ملی فضای مجازی به وظایفش درست عمل نکرد
وی با اشاره به عملکرد این مرکز تا کنون و باتوجه به اهداف تعیین شده در ابتدای تأسیس اظهار داشت: متأسفانه مرکز ملی فضای مجازی به وظایفش درست عمل نکرد. حدودا در ۸۰ درصد مواقع دستگاه مجری گزارش خودرا بجای این که به مرکز بدهد مستقیم به شورای عالی فضای مجازی ارائه می داد در صورتیکه برمبنای مصوبه ای که وجود دارد، گزارش باید برای راستی آزمایی به مرکز ملی ارائه شود. متأسفانه به سبب رودربایستی هایی که وجود دارد، مجموعه ها یکدیگر را ساپورت می کنند و بعضاً حاضر به نقد نیستند.
وی اضافه کرد: وزیر ارتباطات در مورد پیشرفت شبکه ملی اطلاعات گزارش می دهد در صورتیکه این گزارش درست نیست. اصل گزارش باید در مرکز ملی فضای مجازی بررسی شود. وزیر سابق نیز می گفت «۸۰ درصد پیشرفت داشته و تا آخر سال تمام می شود» که آن هم درست نبود.
سرعت بهینه و مناسب اینترنت از الزامات شبکه ملی اطلاعات
این فعال حوزه فضای مجازی اظهار داشت: مردم از سویی گزارش های پیشرفت شبکه ملی اطلاعات را می شوند و از طرفی هر روز می بینند که اینترنت شأن ضعیف تر می شود. طبیعی است که فکر کنند شبکه ملی اطلاعات یعنی عدم وجود اینترنت. در صورتیکه در مصوبات شبکه ملی اطلاعات اصلاً چنین چیزی وجود ندارد و اتفاقاً در مصوبات شبکه ملی سرعت بهینه و مناسب برای اینترنت دیکته شده و حتی در مصوبه آخر که سال ۹۸ در مورد طرح کلان شبکه ملی بود این مساله تصریح شده بود.
وی با اشاره به وظایف تصمیم گیری، نظارت کلان و مدیریت راهبردی مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: مرکز آنقدر ضعیف عمل کرده است که گویی برخی بنایشان بر این بوده که حاکمیت را به این نقطه برسانند که اصلاً مرکز ملی لازم نبود ایجاد شود.
حکمرانی را تبدیل به صفر و یک کردیم
وی گفت: این در حالیست که مردم فکر می کنند حکمرانی ما در فضای مجازی تبدیل گشته به باز و بسته بودن یک پلت فرم یعنی صفر یا یکی عمل کردن. به عنوان مثال اینستاگرام را باز می گذاریم و در آن آموزش همه چیز همچون فروش اسلحه و … گزارش می شود. ما یا باز می نماییم و کاری به آن نداریم و طرف هر کاری در کشور خودش نمی کند، در کشور ما انجام می دهد یا کلاً می بندیم. ما حکمرانی را تبدیل به صفر و یک کردیم در صورتیکه یک موجودیت و فضایی ابری داریم. جلوی فضای ابری را نمی توان با صفر و یک گرفت.
این منبع مطلع با اشاره به وظیفه نظارتی مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: بر طبق مصوبات، ناظر همه مصوبات شورای عالی، مرکز ملی است. همه وزارتخانه ها در مصوبات مجری هستند و ناظر کلان اجرا مرکز ملی است.
وی با اشاره به گزارش پیشرفت شبکه ملی اطلاعات و گزارش وزیر سابق در این زمینه اظهار داشت: در سال ۹۸ وزیر ارتباطات وقت پیشرفت شبکه را ۸۰ درصد اعلام نمود. گزارش را هم به مرکز ملی نداد. گزارش را به ریاست جمهوری و بعد به رهبری فرستاد اما بوسیله رهبری گزارش به مرکز برگشت. وزارتخانه مسیری که باید انجام دهد را انجام نمی دهد و همه به سمت دور زدن می روند.
وی اضافه کرد: بررسی های مرکز همان زمان نشان داد که «۸۰ درصد پیشرفت» مبنای درستی ندارد و وزیر محترم دروغ گفته نه به رییس جمهور که به رهبر انقلاب و فرد اول کشور هم دروغ گفته است ولی عزل نمی گردد.
این فعال فضای مجازی با اشاره به نظارت بر اپراتورهای موبایل اظهار داشت: اپراتورهای موبایل نامه می زنند که ما در بخش اغتشاشات و بستن اینترنت متضرر شدیم و این مساله و بررسی صحت و سقم آن مورد بررسی قرار نمی گیرد. از جانب دیگر آیا اینترنتی که دست مردم قرار می گیرد و به مردم داده می شود کیفیت دارد؟ آیا حقیقتاً اپراتورها بر طبق کیفیت سرویسی که می دهند هزینه دریافت می کنند.
انفعال در مقابل پیام رسانه ای داخلی، اپراتورها و کسب و کارهای مجازی
وی با اشاره به وضعیت پیام رسانه ای داخلی گفت: الان موضوع به روز رسانی پیامرسان های داخلی را داریم. وزارت ارتباطات گزارش می دهد که مردم از پیام رسانه ای داخلی استقبال کرده اند در صورتیکه گزارش وضعیت پیام رسانه ای داخلی به عنوان قسمتی از شبکه ملی اطلاعات و همین طور گزارش کسب وکارها باید توسط مرکز ملی فضای مجازی تهیه شود که تا کنون اقدامی دراین زمینه صورت نگرفته است.
وی با اشاره به سبب انفعال مرکز ملی فضای مجازی گرفت: دستور رییس جمهور سابق به رییس مرکز ملی فضای مجازی تعطیل شدن این مرکز بود که این وظیفه به درستی هم انجام شد! در دوره فعلی نیز ریاست مرکز در انتظار جابجایی است و به وظایفش عمل نمی نماید. از طرف دیگر آقای رییس جمهور از ایشان چیزی نخواسته است، وزرا نیز اهمیتی ندادند برای همین سیستم رها است و چون سیستم رها شده ناظری هم وجود ندارد.
دستور رییس جمهور سابق به رییس مرکز ملی فضای مجازی تعطیل شدن این مرکز بود که این وظیفه به درستی هم انجام شد! در دوره فعلی نیز ریاست مرکز در انتظار جابجایی است و به وظایفش عمل نمی نماید. از طرف دیگر آقای رییس جمهور از ایشان چیزی نخواسته است، وزرا نیز اهمیتی ندادند برای همین سیستم رها است و چون سیستم رها شده ناظری هم وجود ندارد
این منبع مطلع با اعلان اینکه واقعیت این است که فضای مجازی کشور رها است و مدیریت و حکمرانی در فضای مجازی تبدیل گشته به بستن و باز کردن، اظهار داشت: این در حالیست که حضرت آقا مرکز ملی را به عنوان قرارگاه مطرح نمودند. وی با اعلان اینکه مرکز ملی بدون اثر است و عملاً در فضای مجازی کشور تأثیری ندارد، اضافه کرد: امروز حکمرانی در فضای مجازی نیازمند یک سری مصوبات قانونی می باشد. این اتفاق نمی افتد چرا؟ چون مرکز ملی وظیفه اش را درست انجام نمی دهد. اتفاق دیگری که می افتد این است که مجلس محترم ورود می کند و دست به تدوین مصوباتی نظیر طرح صیانت می زند. در صورتیکه تصمیمات اینچنینی باید با کارشناسی مرکز ملی تهیه و در اختیار شورای عالی فضای مجازی قرار گیرد. بگفته این کارشناس به همین خاطر در حکم اول حضرت آقا گفتند مصوبات شورای عالی حکم اثر قانونی دارد. حکم اثر قانونی یعنی همان قانون. اگر نیاز به قانون تکمیلی دارد مجلس می تواند ورود کند. این منبع مطلع با ذکر مثال دیگری دراین زمینه گفت: الان شورای عالی انقلاب فرهنگی ورود کرده به سند هوشمندسازی. هوشمندسازی در ارکان مختلف زندگی جامعه تأثیرگذار است و تنها یک بخش آن به آموزش مربوط می شود. نکته جالب این است که این سند را به مرکز ملی هم نداده اند برای اعلام نظر! وی در پاسخ به این پرسش که چرا مرکز ملی فضای مجازی آن طور که باید به رسمیت شناخته نمی گردد، اظهار داشت: علت آن این است که ارکان مختلف حاکمیت مرکز ملی را جدی نمی گیرند. باید رییس جمهور کمک نماید. باید وزرا کمک کنند، باید سازمانهای بازرسی کننده و نظارتی هم کمک کنند. همه اینها دست به دست هم دهند. وی ادامه داد: وقتی رییس یک مجموعه مؤثر نیست و بجای استعفا دادن، ترجیح می دهد آنقدر منتظر بماند که برکنارش کنند، باید برای آن مجموعه مجلس ترحیم گرفت چون مسئولین آن می خواهند تا وقتی می شود پشت میز بشینند. وی درباره ی وضعیت فعلی مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: امروز وقتی به مرکز ملی ورود کنید می ببینید که تمام آدم های کاربلد از مرکز ملی رفته اند. رییس جمهور قبلی نطفه بی توجهی به مرکز را کاشته است. آقای رئیسی هم با اشتباه راهبردی اش بجای این که وقتی آمد نخستین کاری که می کند سر و سامان دادن به این مرکز باشد به آن توجه نکرد. این کارشناس فضای مجازی با اعلان اینکه ریاست فعلی کارها را حدودا تعطیل کرده است، اظهار داشت: ایشان وسایلش را هم جمع و از مرکز ملی خارج کرده است اما به دلیلهای سیاسی ترجیح می دهد بگوید این دولت من را کنار گذاشت و من استعفا ندادم. عملاً در جلسات شرکت نمی کند و بسیاری از امور را تعطیل کرده است تا برکنارش کنند. وی اظهار امیدواری کرد: ان شاءالله رییس جمهور تصمیم اشتباه نگیرد و تصمیمش پشتوانه مدیریت رییس جمهور قبلی نباشد. به گزارش مهندس وب به نقل از مهر، شنیده ها حاکی از آنست که در جلسه شورای عالی فضای مجازی درباره ی لزوم تغییر دبیر شورا اجماع نسبی ایجاد شده است و در هفته های پیش رو نسبت به گزینه نهایی جمع بندی صورت خواهد گرفت.
منبع: مهندس وب
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب