تاثیر احساس شرم بر رفتارهای آنلاین افراد
استفاده صدمه زا از اینترنت برای فرار از احساس شرم
مهندس وب: به گزارش مهندس وب، اینترنت به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره تبدیل گشته است، اما در کنار مزایای فراوان، چالش هایی هم بهمراه دارد. یکی از این چالش ها، استفاده صدمه زا از اینترنت است که می تواند سلامت روان افراد را تحت تاثیر قرار دهد. پژوهش جدیدی به بررسی یکی از علل این رفتار، یعنی احساس شرم، پرداخته و نقش عوامل واسطه ای مانند تکانشگری را هم مورد مطالعه قرار داده است.
به گزارش مهندس وب به نقل از ایسنا، اینترنت امروزه بعنوان ابزاری قدرتمند در دسترس همگان قرار دارد و در زمینه های مختلف همچون ارتباطات، سرگرمی و آموزش به کار می آید. اما با گسترش استفاده از این فضا، مشکلاتی هم پدید آمده که از آن جمله میتوان به استفاده بیش ازحد و نادرست از اینترنت اشاره نمود. برخی افراد کنترل کافی بر زمان و روش استفاده از اینترنت ندارند و این امر می تواند بر جنبه های مختلف زندگی آنها، ازجمله عملکرد شغلی، تحصیلی و روابط اجتماعی تاثیر بگذارد. تحقیقات نشان داده اند که استفاده صدمه زا از اینترنت می تواند با مشکلاتی نظیر اضطراب، افسردگی، بیش فعالی و رفتارهای تکانشی همراه باشد.
یکی از احساساتی که امکان دارد نقش برجسته ی در این مساله داشته باشد، احساس شرم است. شرم نوعی هیجان اجتماعی است که در واکنش به انجام رفتاری که فرد آنرا نادرست یا نامناسب می داند، ایجاد می شود. این احساس می تواند عزت نفس فرد را تحت تاثیر قرار دهد و باعث شود فرد برای فرار از این حس ناخوشایند به کارهایی مانند استفاده بیش ازحد از اینترنت پناه ببرد. برخی پژوهشها نشان داده اند که افراد برای مواجهه با شرم، گاهی رفتارهای اعتیادآور از خود نشان می دهند. به همین دلیل، بررسی رابطه بین شرم و استفاده صدمه زا از اینترنت می تواند به درک بهتر این مشکل کمک نماید.
در همین راستا، گروهی از محققان از دانشگاه تبریز و دانشگاه آزاد زنجان مطالعه ای انجام داده اند تا تاثیر احساس شرم بر استفاده های صدمه زا از اینترنت را بررسی نمایند. آنها در این پژوهش نقش دو عامل مهم دیگر یعنی تکانشگری (رفتارهای ناگهانی و بدون فکر) و روش های ناسازگار تنظیم هیجان را هم در این رابطه مورد مطالعه قرار داده اند.
برای انجام این مطالعه، محققان با بهره گیری از پرسشنامه های استاندارد به جمع آوری داده ها از ۳۴۰ نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز پرداخته و سپس داده های به دست آمده را با بهره گیری از نرم افزارهای آماری تجزیه وتحلیل نمودند.
نتایج این مطالعه نشان می دهند که مابین احساس شرم و استفاده صدمه زا از اینترنت رابطه معنادار و قابل توجهی وجود دارد. اشخاصی که احساس شرم بیشتری را تجربه می کنند، بیشتر در معرض استفاده ناسالم از اینترنت قرار دارند.
علاوه بر این، مشخص شد که تکانشگری، یعنی همان رفتارهای ناگهانی و بدون فکر، نقش واسطه ای در این رابطه دارد. به این مفهوم که اشخاصی که علاوه بر احساس شرم، خصوصیت های تکانشگری بالایی دارند، احتمال بیشتری دارد که گرفتار استفاده های صدمه زا از اینترنت شوند.
با این حال، برخلاف انتظار محققان، تنظیم هیجان ناسازگار تاثیر معناداری در این رابطه نشان نداد. این یافته نشان میدهد که هرچند روش های نامناسب مواجهه با هیجانات امکان دارد بر رفتارهای فرد تاثیر بگذارند، اما در رابطه بین شرم و استفاده صدمه زا از اینترنت نقش تعیین کننده ای ندارند.
این پژوهش بینش جدیدی در رابطه با عوامل روان شناختی در رابطه با استفاده نادرست از اینترنت عرضه می دهد. نتایج حکایت کننده از آن هستند که شرم می تواند یک عامل خطر برای درگیری بیش ازحد با اینترنت باشد، بخصوص در اشخاصی که رفتارهای تکانشی بیشتری دارند. درک این رابطه می تواند به متخصصان کمک نماید تا روش های مؤثرتری برای پیشگیری و درمان اعتیاد به اینترنت عرضه کنند. همچنین، این یافته ها بر اهمیت کنترل رفتارهای تکانشی و تقویت راهبردهای سالم تنظیم هیجان تاکید می کنند.
تحقیق یاد شده فوق همینطور بر این نکته تاکید دارد که اینترنت می تواند برای برخی افراد بعنوان یک ابزار فرار از حقیقت عمل کند. اشخاصی که در موقعیت های اجتماعی احساس شرم می کنند، امکان دارد به دنیای مجازی پناه ببرند تا از قضاوت دیگران دور بمانند و کنترل بیشتری بر نحوه عرضه خود داشته باشند. این مساله می تواند توضیح دهد که چرا برخی افراد با اعتمادبه نفس پایین، زمان زیادی را در رسانه های اجتماعی سپری می کنند.
این مطالعه در فصلنامه «پژوهش های روان شناسی اجتماعی» انتشار یافته است، که یک نشریه علمی وابسته به انجمن روان شناسی اجتماعی ایران است. یافته های این پژوهش می توانند بعنوان مبنایی برای مطالعات بیشتر و طراحی مداخلات روان شناختی در زمینه استفاده نادرست از اینترنت قرار گیرند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب